Dat ‘illustratief’ het tegengestelde zou moeten zijn van ‘autonoom’ gaat vandaag de dag niet meer op. Dat zien we op dit moment in Stedelijk Museum Kampen bij de tentoonstelling Grenzeloos. Hedendaagse Nederlandse Illustratie. Een inspirerende selectie illustratiemateriaal van nu is ontdaan van zijn context en wordt als kunst gepresenteerd. Curator Hanneke Nabers, zelf ook illustratrice, heeft er bewust voor gekozen de ontstaansgeschiedenis van de objecten weg te laten. De toeschouwer weet dus niet of iets in opdracht is gemaakt of volgens een eigen idee. Hierdoor leidt niets af van het object zelf en hoe kunstig dat vaak gemaakt is. Het zet je aan het denken over het illustratievak en in hoeverre dat veranderd is in de afgelopen honderd jaar.
Prof. dr. Saskia de Bodt (Bijzonder Hoogleraar Illustratie, UvA) stelt dit probleem ook aan de orde in haar boek Van Poe tot Pooh. Illustreren om je penselen te kunnen betalen? (D’Jonge Hond 2010, p. 12). “Literaire teksten worden al sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw niet of nauwelijks geïllustreerd, terwijl illustratoren een eeuw eerder vaak beroemder waren dan de schrijvers wier romans zij van beeldend commentaar voorzagen.” De illustrator van nu maakt ofwel kinderboeken, of werkt commercieel, of illustreert onafhankelijk van tekst volgens een aangereikt of zelfbedacht idee. De illustratoren die hun werk tonen in het Stedelijk Museum Kampen behoren tot de laatste categorie en raken daarbij in belangrijke mate de grens van het beeldend kunstenaarsvak.
Bij het werk van deze acht deelnemende illustratoren viel mijn oog op het werk van Esther Aarts en haar gezellig ‘ouderwetse’ tekeningen met een sterk Fiep Westendorp-karakter. Amerika schijnt zelfs fan van haar te zijn. Ik ging naar huis met een gelimiteerd exemplaar van Raoul Deleo’s boekje that. damn. day. met voor iedere dag één zelf verzonnen persoon met een eigen levensverhaal dat vaak geestig en hartverscheurend tegelijk is. Het totaal is ook in de expositie opgesteld. Maar ook de ruimtelijke tekeningen van Sigrid Spier en Merijn Hos maken indruk en geven de illustratie een geheel nieuwe dimensie. De tentoonstelling is verfrissend en kleurrijk met een smaakvolle presentatie. Een echte aanrader!
Ook een bezoekje aan deze tentoonstelling brengen? Dat kan nog tot en met 10 juni. Ga hier naar de website van het museum.
annemiek rens 